Халықаралық бас ауру қоғамының мәліметтері бойынша, бас аурудың 150-ден (!) астам категориясы бар. Бұл өте көп, бірақ егер басыңыз ауырса, оның түрін және осы ауырсынуды немен жеңілдетуге болатынын әдетте дәл анықтай аласыз. Дегенмен де, біздің бірнеше кеңестерімізді ұсынып көруге рұқсат етіңіз, мүмкін олар бас ауруынан тезірек және тиімдірек құтылуға көмектесетін шығар.
Бас ауруының әртүрлі түрлері және емдеу жолдары туралы толығырақ айтып береміз.
Бұл ең көп таралған түрі. Әдетте кернеу бас ауруын стресс, шаршау, «ұйқының жетіспеушілігі», ашулану немесе мазасыздық туындатады. Бұл бас ауруы маңдайдан, самайдан немесе шүйдеден басталып, бүкіл басты біртіндеп таспамен немесе қатты таңғышпен қысып тастайтындай сезіледі. Кернеу бас ауруы әдетте физикалық әрекеттермен (иілу, баспалдақпен көтерілу, ауыр жүк көтеру) күшеймейді. Кернеу бас ауруы өздігінен өтіп кетуі мүмкін — бірақ әдетте бірнеше сағатқа созылады.
Бұл түрдегі бас ауруын әдетте рецептісіз берілетін стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (ҚҚСП) немесе анальгетиктермен жеңілдетеді.
Мигрень — екінші кең таралған бас ауруының түрі, бірақ бұл түрі әлдеқайда қиын өтеді. Бас ауруының жартысы (оң немесе сол, сирек — маңдай немесе желке бөліктері) ауырып қана қоймай, мигреннің тағы да тән белгілері бар. Бұл ауырудың пульсациясы, әлсіздік, жүрек айну, құсу, жарыққа, шудың, иістердің және т.б. гиперсезімталдық, көрудің нашарлауы.
Мигреннің себептері мен механизмі әлі де зерттеу нысаны болып табылады, бірақ пациенттердің өздері ауа райының өзгеруі, стресс, ұйқының жетіспеушілігі, ірімшік немесе қызыл шарап сияқты кейбір өнімдерді тұтыну талманың басталуына себеп болуы мүмкін деп түсіндіреді.
Мигреньмен ауыратындардың 90% - ы — әйелдер, және олардың мигрень шабуылдары жиі етеккір циклімен байланысты. Кейде бұл түрді гормондық мигрень деп атайды. Мигрень жүктілік кезінде (көптеген дәрі-дәрмектерді қабылдауға болмайтын кезде) пайда болуы мүмкін, бірақ әдетте мигреньмен ауыратын әйелдер, баланы көтеру кезінде шабуылдардың азаятындығын атап өтеді.
Жеңіл мигрень ұстамалары бас ауруы сияқты дәрілермен жойылады. Алайда, тәжірбиелі мигреньмен ауыратындар немесе күшті ұстамалары барлар күшті препараттар (триптандар), ботулотоксин инъекциялары немесе жүйке өткізгіштігін блоктатуға арналған моноклоналды антиденелер қолданады. Профилактикалық емдеу және ұстаманы жеңілдететін препараттарды тек невропатолог немесе цефалголог жаза алады. Мигреньмен күресуде дене жаттығулары, массаж, йога, медитация елеулі көмек көрсетеді.
Кластерлік бас аурулары — көздің айналасындағы және артындағы қатты күйдіретін, шаншитын немесе пульсирующий ауыру. Ауыру көзден жас ағызуы, мұрыннан су ағуы мүмкін. Адам орнында отыра алмайды, бөлме бойынша жүреді. "Кластерлік" деп аталады, өйткені ол бір кезең ішінде бірнеше рет пайда болады - "кластер" (екі аптадан үш айға дейін созылады). Кластерлік бас ауруын жеңілдету үшін дәрі-дәрмектерді дәрігер тағайындауы керек.
Ең аз зерттелген түрі. Кенеттен басталуымен (ауру басталған уақытты ауру адам дәл біледі) және бастың екі жағында орналасуымен ерекшеленеді. NDPH жеңіл немесе орташа дәрежеде болуы мүмкін, бірақ тұрақтылығымен шаршатады - апталар немесе тіпті айлар бойы созылады, көбінесе таблеткаларға бағынбайды. Кейбір дәрігерлер бұл типтегі бас ауруын COVID-19 пандемиясымен байланыстырады: NDPH коронавируспен ауырған адамдарда пайда болады.
Емделуді ойлаудан бұрын дәрігерлер инфекция, ми ісігі немесе тамырлардағы бұзылыстар сияқты бас ауруының себептерін жоққа шығару үшін сынақтар мен зерттеулер тағайындайды. Содан кейін науқасқа дәрі-дәрмек тағайындалып, психологқа бару ұсынылады.
Жоғарғы тыныс алу жолдарының инфекциясы немесе аллергия кезінде пайда болады — гайморов мұрын қуыстарында шырыш жиналған кезде. Барлық бет ауырады: көздер артында, бет сүйектері, маңдай және мұрын үстінде. Сонымен бірге мұрын бітеліп, температура көтерілуі және мұрын ағу басталуы мүмкін.
Мұндай жағдайда алдымен қабыну себебін жою қажет екені түсінікті. Дәрігер антибиотиктер немесе антигистаминдік препараттар тағайындауы мүмкін, немесе жай ғана жуумен шектелуі мүмкін.
Бұл бас ауруының түрі оңтүстіктегі құрғақ елдердің тұрғындарына таныс. Алыс сапарға барған кезде су құтысын ұмытып кеткен болсаңыз - басыңыз ауырып қалады - бір жерде немесе тұтас басыңыз. Егер су ішпесеңіз, бас айналу, сана шатасуы және бұлшықет құрысу жағдайына жетуге болады.
Көп жағдайда мұндай бас ауруын қарапайым су (әдеттегі, минералды, электролиттері бар) ішіп және басыңызға суық компресс қойып, жеңуге болады. Бірақ таблеткалар да қажет болуы мүмкін - сол стероидты емес қабынуға қарсы препараттар.
Көптеген бас ауруының түрлері өмірге қауіпті емес болса да, олар біздің өмірімізге айтарлықтай қолайсыздық әкеледі. Невролог дәрігермен кеңесу бас ауруын азайтып немесе мүлдем алып тастап, өмірді жақсартуға толық қабілетті.
- - - - - - - - - - - - -
Бас ауруын емдеумен әртүрлі мамандықтағы дәрігерлер айналысады — бұл оның себебіне байланысты. Көбінесе бұл мәселемен невропатолог айналысады: ол бас ауруының себебі мигрень, кернеу, қан тамырларындағы өзгерістер немесе жүйке жүйесінің бұзылыстары екенін анықтайды.
Егер гормондық немесе зат алмасу себептері күдік тудырса — эндокринолог, қан қысымына қатысты мәселелер болса — кардиолог, ал эмоциялық немесе психологиялық триггерлер байқалса — психотерапевт немесе психиатр көмектеседі. Сондай-ақ, тек бас ауруын емдеумен айналысатын тар бейінді маман — цефалголог бар.
Ауырсынуды басатын дәрілерді өз бетінше қабылдау — тек уақытша жеңілдік береді, бірақ негізгі себебін шешпейді. Кейбір бас аурулары қауіпті аурулардың белгісі болуы мүмкін — мысалы, ісіктер, инсульт, гипертониялық криз.
Тек дәрігер қажетті диагностика жүргізіп, жеке ем жоспарын жасай алады. Бұдан бөлек, ауырсынуды ұзақ уақыт басатын дәрілерді қабылдау — медикаментозды-индукцияланған бас ауруына әкелуі мүмкін. Бұл — өз алдына емделуді қажет ететін жеке ауру.
Ең тиімді жолы — сенімді медициналық платформа пайдалану. Онда әртүрлі мамандықтағы дәрігерлер туралы толық ақпарат жиналған.
TopDoc.kz сайтында дәрігерді мына критерийлер бойынша таңдауға болады:
TopDoc.kz сервисі дәрігерді табуды жеңіл әрі жылдам етеді:
Эм Игорь Владимирович – невролог, цефалголог, бас ауруының барлық түрлерін, соның ішінде мигренді де диагностикалап, емдейді. Игорь Владимирович мигрень кезінде ботулинотерапия жүргізеді. Сонымен қатар, дәрігер бас айналу (вертиго, ДППГ), арқа ауруы, депрессиялық және мазасыз күй жағдайлары бойынша да кеңес береді.
Амантаева Айкен Азаматовна – невролог, цефалголог, алголог, созылмалы бас аурулары мен әртүрлі ауырсыну синдромдарын емдеуге маманданған дәрігер. Доктор Амантаева мигреньді, бруксизмді, тік, парез секілді жағдайларды емдеу үшін ботулинотерапия жүргізеді.
Call-орталық: +7(707)2255009
Немесе WhatsApp-қа жазыңыз.
